उन्हाळ्या मध्ये मुगाची लागवड कशी करावी

उन्हाळ्या मध्ये मुगाची लागवड करायचे म्हटले तर याचे आपण भरपूर उत्पादन घेऊ शकतो. स्वच्छ सूर्यप्रकाश व उष्ण हवामान यामुळे उन्हाळ्यात मुगाचे पिक चांगल्या प्रकारे होऊ शकते. उन्हाळ्यामध्ये मुगाच्या लागवडी वर किडांचा व रोगांचा प्रादुर्भाव अत्यल्प प्रमाणात म्हणजे कमी असतो. सिंचनाची सुविधा असल्यास उन्हाळ्यात मुगाचे चांगले उत्पन्न मिळू शकते. मुगाच्या शेंगा साधारण 60 ते 65 दिवसांत तोडणीस येतात.

हवामान कसे असावे:

मूग पीक खरिप हंगामात घेतला जातो, मात्र सिंचन सुविधा व सुधारित जातीमुळे उन्हाळ्यातही वैशाखी मूग म्हणून लागवड केली जाते. हे पीक उष्ण हवामानात चांगले येते. साधारणपणे 21 ते 35 अंश तापमानात मुगाची चांगली वाढ होते.

जमीन कशी असावी:

मध्यम ते भारी जमिनीत मूग चांगला येतो; जमीन चांगली निचऱ्याची असावी. जमिनीत सेंद्रिय पदार्थांचे प्रमाण चांगले असावे. थंडीचा कमी झाल्यानंतर मूग पेरणी फेब्रुवारीअखेर ते मार्च महिन्याचा पहिला पंधरवडा या दरम्यान करावी. उशिरा पेरणी केल्यास जून-जुलैच्या पावसात काढणीला येते.

लागवड व व्यवस्थापन कसे करावे:

पेरणीपूर्वी रान ओले करून वापश्यावर आल्यानंतर पेरणी करावी. उन्हाळी मुगास पेरणीनंतर प्रथम तीन ते चार दिवसांनी हलकेसे पाणी द्यावे. पहिल्या हलक्‍याशा पाण्यानंतर जमिनीच्या मगदुराप्रमाणे व गरजेनुसार 8 ते 10 दिवसांच्या अंतराने पाणी द्यावे. एकूण पाच ते सहा पाण्याच्या पाळ्या पिकाच्या संपूर्ण कालावधीत द्याव्यात. तुषार सिंचनाचा वापर करून मूग भिजविल्यास अधिकच फायदा होतो.

भुरी व करपा यासारख्या रोगांचा प्रादुर्भाव मुगावर येऊ शकतो. रोग नियंत्रणासाठी 2.5 ग्रॅम पाण्यात विरघळणारे गंधक किंवा 1 ग्रॅम कार्बेंडाझिम प्रति लिटर पाण्यातून फवारावे.

मुगाची काढणी केव्हा करावी व किती उत्पादन होईल :

उन्हाळी मूग 60 ते 65 दिवसांत काढणीस येतो. जवळजवळ 70 ते 75 टक्के शेंगा तयार होऊन वाळल्यावर पहिली तोडणी करावी. तयार शेंगा 2 ते 3 तोड्यांमध्ये तोडून घ्याव्या. 4 ते 5 क्विंटल प्रति एकरी मूग उत्पादन मिळू शकते.