मूळव्याध (Piles), ज्याला (Hemorrhoids) देखील म्हणतात, ही एक सामान्य स्थिती आहे जी बर्याच लोकांना प्रभावित करते. जेव्हा गुदाशय आणि गुदद्वारातील नसा सुजतात तेव्हा शक्यात असे होते. मूळव्याधमुळे अस्वस्थता आणि वेदना होऊ शकतात, परंतु ते सहसा गंभीर नसतात आणि घरी उपचार केले जाऊ शकतात. या लेखात, आपण मूळव्याधची कारणे, लक्षणे आणि उपचारांच्या पर्यायांवर चर्चा करू.
मूळव्याधची कारणे :
या मूळव्याधची अनेक कारणे आहेत, यासह:
- आतड्याच्या हालचाली दरम्यान ताण येणे: हे मूळव्याधचे सर्वात सामान्य कारण आहे. आतड्याच्या हालचालींदरम्यान ताण पडल्याने गुदाशय आणि गुदद्वारातील नसांवर दबाव पडतो, ज्यामुळे त्यांना सूज आणि सूज येऊ शकते.
- दीर्घकालीन बद्धकोष्ठता: दीर्घकालीन बद्धकोष्ठतेमुळे मूळव्याध देखील होऊ शकतो, कारण यामुळे आतड्याची हालचाल अधिक कठीण होऊ शकते आणि ताण येण्याची शक्यता वाढते.
- गर्भधारणा: गरोदर महिलांना गुदाशय आणि गुदद्वारावरील दाब वाढल्यामुळे मूळव्याध होण्याची शक्यता असते.
- लठ्ठपणा: जास्त वजन किंवा लठ्ठपणामुळे गुदाशय आणि गुदद्वारावर दाब वाढू शकतो, ज्यामुळे मूळव्याध होण्याची शक्यता वाढते.
मूळव्याधची लक्षणे:
- मूळव्याधची लक्षणे परिस्थितीच्या तीव्रतेनुसार बदलू शकतात. सामान्य लक्षणांमध्ये हे समाविष्ट आहे:
- गुद्द्वार आणि गुदाशय मध्ये वेदना किंवा अस्वस्थता.
- गुदद्वाराभोवती खाज सुटणे किंवा जळजळ होणे.
- गुदद्वाराभोवती सूज येणे.
- आतड्यांसंबंधी हालचाली दरम्यान रक्तस्त्राव.
- गुदाभोवती एक ढेकूळ किंवा बाहेर पडणे.
मूळव्याध साठी उपचार पर्याय:
मूळव्याध साठी अनेक उपचार पर्याय आहेत, यासह:
घरगुती उपचार: मूळव्याधच्या सौम्य केसेसवर घरगुती उपचार प्रभावी ठरू शकतात. यामध्ये सिट्झ बाथ वापरणे, कोल्ड कॉम्प्रेस लागू करणे आणि ओव्हर-द-काउंटर क्रीम आणि मलहम वापरणे समाविष्ट आहे.
यापैकी अत्यंत महत्वाचा आणि कार्यशील असा उपचार मी तुम्हाला यामध्ये सांगणार आहे तो म्हणजे एक अशी औषधी जी आपल्या प्रत्येकाच्या घरामध्ये नेहमी उपलब्ध असते.
मोहरी Mohari (Mustard Seeds) :
हो हीच ती मोहरी म्हणजेच हि आपल्या घरी केव्हापण उपलब्ध असते.
- सर्वात प्रथम थोडीशी मोहरी घेऊन ला मिक्सर मधून चांगले बारीक करून घ्या.
- बारीक करून झाल्यावर सकाळी उपाशी पोटी तुम्ही पाण्यासोबत मिक्स करून पिऊन घ्या.
- लगेच तुम्हाला आराम पडेल. जर तुम्हाला जास्तच त्रास असेल तर तुम्ही रोज सकाळी उपाशी पोटी हा प्रयोग 3 दिवस करा. याने तुम्हाला नक्कीच फायदा होईल.
औषधे: घरगुती उपचार प्रभावी नसल्यास, तुमचे डॉक्टर वेदना आणि जळजळ कमी करण्यासाठी औषधे लिहून देऊ शकतात.
रबर बँड बंधन: मूळव्याधांवर हा एक सामान्य उपचार आहे. यात मूळव्याधच्या पायाभोवती एक लहान रबर बँड लावणे, त्याचा रक्तपुरवठा खंडित करणे आणि ते आकुंचन पावणे आणि पडणे यांचा समावेश होतो.
Hemorrhoidectomy: ही एक शस्त्रक्रिया आहे ज्यामध्ये मूळव्याध काढून टाकणे समाविष्ट असते.
मूळव्याध प्रतिबंध:
- मूळव्याध रोखणे त्यांच्यावर उपचार करण्यापेक्षा सोपे आहे. मूळव्याध टाळण्यासाठी येथे काही टिपा आहेत:
- उच्च फायबरयुक्त आहार घ्या: जास्त फायबरयुक्त आहार घेतल्यास बद्धकोष्ठता टाळता येते, जे मूळव्याधचे प्रमुख कारण आहे.
- भरपूर पाणी प्या: पुरेसे पाणी प्यायल्याने मल मऊ राहण्यास आणि बद्धकोष्ठता टाळण्यास मदत होते.
- नियमित व्यायाम करा: नियमित व्यायामामुळे आतड्यांचे कार्य सुधारण्यास आणि बद्धकोष्ठता टाळण्यास मदत होते.
- आतड्याच्या हालचाली दरम्यान ताण घेऊ नका: आतड्यांदरम्यान ताण पडल्याने गुदाशय आणि गुद्द्वारावर दबाव वाढू शकतो, ज्यामुळे मूळव्याध होण्याची शक्यता वाढते.
शेवटी, मूळव्याध ही एक सामान्य स्थिती आहे ज्यामुळे अस्वस्थता आणि वेदना होऊ शकतात. ते सहसा गंभीर नसले तरी, त्यांच्यावर घरी किंवा वैद्यकीय हस्तक्षेपाने उपचार केले जाऊ शकतात. मूळव्याध रोखणे त्यांच्यावर उपचार करण्यापेक्षा सोपे आहे, म्हणून उच्च फायबरयुक्त आहार घेणे, भरपूर पाणी पिणे आणि नियमित व्यायाम करणे महत्वाचे आहे. तुम्हाला मूळव्याधची लक्षणे आढळल्यास, उपचाराच्या पर्यायांबद्दल तुमच्या डॉक्टरांशी बोला.
हे सुद्धा वाचा